İşyerinde sigortalı olarak çalışan işçilerin aylık maaşlarından bazı kesintiler yapılmaktadır. İşsizlik sigortası primi de yapılan bu kesintiler arasında yer alır. İşten ayrılan ya da işten çıkarılan işçiler belirli durumlarda, gelirden yoksun kaldıkları dönemde devlet tarafından ödeme alırlar. Belirli bir süre boyunca yapılan bu ödemeler işsizlik maaşı olarak isimlendirilmektedir.
şsizlik Maaşı Alınabilmesi İçin Hangi Şartların Sağlanması Gerekir?
- İşçinin kendi isteği ya da kusuru olmadan işsiz kalması.
- Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 günde aralıksız olarak çalışmak.
- Hizmet akdinin sona ermesinden önceki 3 yıl içerisinde toplam 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak.
Yukarıda yer alan şartların tamamını taşıyan bir işçinin işten ayrıldığı tarihten sonraki 30 günlük süre içerisinde İŞKUR’a başvurması gerekmektedir. 30 günün aşılması işsizlik maaşının alınamayacağı anlamına gelmez. Ancak geçirilen her gün işsizlik maaşı alacağı günlerden düşürülmektedir. İşçinin hak kaybı yaşamaması için 30 gün içerisinde başvurularını gerçekleştirmesi gereklidir.
Haklı Fesih Durumunda İşsizlik Maaşı Alınabilir mi?
İşçilerin haklı sebeplerde sözleşmelerini feshetmeleri işsizlik maaşını alması için engel oluşturmaz. Eğer işçilerin çalıştıkları dönemde fazla mesai ücretleri ödenmiyorsa ya da işçiye ödemeler elden yapılarak sigorta primlerinin eksik ödenmesi söz konusu oluyorsa işçi istifa etse dahi işsizlik maaşını almak adına başvuruda bulunabilmektedir. İstifa maaşın alınması için engel teşkil etmemektedir. Burada önemli olan işçinin haklı nedenlerle istifa ediyor olmasıdır.
İstifalar sonrasında yapılan işsizlik maaşıbaşvuruları sıklıkla reddedilmektedir. İşçiler haklı sebeplerle işten ayrılmış olsalar dahi işsizlik maaşlarını alamazlar. Maaşların alınabilmesi için arabulucu hizmeti alınarak anlaşmanın sağlanması ya da açılan davaların işçi lehine sonuçlanması gerekir. Bu durumlar işçinin haklı olduğunu kanıtlayacağı için İŞKUR ödeme yapmayı kabul eder.
İşçinin Haklı Fesih Sebepleri Nelerdir?
İşçinin sözleşmesini feshederek işsizlik maaşı alması için sunulabilecek olan sebepler farklı kategorilere ayrılmaktadır.
Fesih Hakkı Doğuran Sağlık Sebepleri
- İş sözleşmesinde bahsi geçen işin niteliğinden doğan sebepler işçinin sağlığına ya da yaşamasına engel teşkil ediyorsa fesih hakkı elde edilir.
- İşçinin devamlı olarak yanında bulunan, doğrudan buluştuğu ve zaman geçirdiği işveren ya da işçilerde salgın ya da iş ile bağdaşmayan bir hastalık olması durumunda fesih hakkı elde edilir.
Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayıp Fesih Hakkı Sunan Durumlar
- İşveren, işçi ile iş sözleşmesinin imzalandığı sırada sözleşmenin önemli maddeleri hakkında uygun olmayan ya da yanlış sözler söyleyerek işçiyi kandırmışsa haklı fesih mümkün olabilir.
- İşveren, işçinin kendisinin ya da aile fertlerinden birinin onuruna ve gururuna dokunacak sözler söylemişse, davranışlarda bulunmuşsa haklı fesih durumu ortaya çıkar.
- İşveren ya da diğer bir işçi, sözleşmede ismi geçen işçiye cinsel tacizde bulunuyorsa ya da işveren bu durumdan haberdar olmasına rağmen bir adım atmıyorsa haklı fesih yapılabilir.
- İşveren işçiye ya da aile üyelerinden birine sataşmada bulunursa, gözdağı verirse, işçiyi ya da aile üyelerinden bir tanesini kanuna aykırı bir davranışa özendirir, kışkırtır ya da sürüklerse, işçiye ya da ailesine karşı hapis cezası gerektiren bir suç işlerse veya şeref ve haysiyet kırıcı bir ithamda bulunursa haklı fesih işlemi uygulanabilir.
- İşçilerin maaşı kanun hükümleri ya da sözleşmeye uygun olmayan bir şekilde hesaplanırsa ya da işçiye maaşı doğru bir şekilde ödenmezse haklı fesih yapılabilir.
Fesih Hakkı Doğuran Zorlayıcı Sebepler
- İşçilerin çalıştığı işyerinde 1 haftadan daha uzun bir süre işin durmasına sebep olan durumlar söz konusu ise haklı fesih işlemi gerçekleştirilebilir.