İnsanlar hayatlarına devam edebilmek için çalışmak zorundadır. Devamlı olarak gidilen ve çok sevilen çalışma ortamları olduğu gibi son derece zorlayıcı şartlar da söz konusu olabilir. Mobbing bir iş yerini çekilmez hale getiren unsurlardan yalnızca bir tanesidir ve işçiler böyle bir durumla karşılaştıklarında haklarını her zaman merak ederler.
Çoğu insan mobbing kelimesinin anlamını bilmez ancak işyerinde mobbinge maruz kalmıştır. İşyerlerinde bir veya birden fazla çalışana sistemli olarak, belirli bir süre boyunca, işten uzaklaştırma, yıldırma, pasifleştirme ya da baskı altına alma gibi kötü amaçlarla yapılan davranışların tamamı mobbing olarak isimlendirilmektedir. Türkçemize psikolojik taciz olarak da giren bir kalıptır.
İşyerinde Mobbing Uygulanmasının Sebepleri Nelerdir?
İşyerinde ortaya çıkan bu olumsuz durumun birçok farklı sebebi sunulabilir. Genellikle bu sebepler iş arkadaşları ya da işverenden gelmesine göre değişiklik gösterir.
İşyerinde çalışan kişiler daha yüksek bir mevkie gelme adayı ise bu yükselişi engellemek için rakip çalışanlar tarafından mobbing uygulanabilmektedir. Kişiyi psikolojik olarak rahatsız ederek işini iyi yapmasını engellemek asıl amaçtır. Bu şekilde insanların hata yapması sağlanır ve yükselmelerinin önüne geçilmesi amaçlanır.
İşveren tarafından uygulanan mobbing genellikle çalışanları baskı altına almak içindir. İşverenden çekinen işçilerin daha iyi bir tempo ile çalışacağı düşünülür. İşçinin disiplinli bir şekilde çalışması için düzenli olarak mobbing uygulayan işverenler birçok işyerinde görülebilir.
Mobbing Nedir, Neden Uygulanır?
Mobbing Uygulanması İnsanlar Üzerinden Hangi Etkileri Yaratır?
Mobbing uygulamasında insanlar son derece olumsuz etkilenecektir. Ortaya çıkacak sonuçlar kişilerin kişilik özellikleri ya da uygulanan mobbing şiddetine göre değişiklik gösterebilir. Çalışılan sektör de bu olumsuz etkilerde önemli bir değişken olarak görülür. Uygulanan mobbing sonucunda;
- Gerginlik,
- Dikkat kaybı,
- Özgüvensizlik,
- Korku,
- Yeme bozuklukları,
- Mide sorunları,
- Cilt problemleri,
- Depresyon,
- Kalp krizi, gibi sonuçlar ortaya çıkabilmektedir.
Ortaya çıkan bu etkiler bazen işçilerde kronik hastalıklara sebep olur ve tüm hayatını etkiler. Bazen ölümcül sonuçlar doğurabilmektedir. Yaşanan kalp krizleri ya da iş yerindeki dikkat kaybı sonrası ortaya çıkan kazalar insanların hayatlarını kaybetmesine yol açabilir. Böyle bir durum söz konusu olduğunda mobbing uygulayan herkes sorumlu olacaktır.
Mobbing Uygulanan İşçinin Hakları Nelerdir?
Maalesef psikolojik taciz ülkemizin birçok yerinde sıklıkla uygulanan ve çok ciddi sonuçlar doğuran bir durumdur. İşçilerin bu baskılara karşı dik durması için haklarını en iyi şekilde bilmesi çok büyük önem taşır. Eğer işçi haklarını bilirse bu baskılara maruz kalmadan önce bu haklarını rahatlıkla kullanabilir.
Sözleşme Fesih Hakkı
İşçilerin işe giriş süresi düzenlenen sözleşmeler ile başlamaktadır. Sözleşmelerde süreli ya da süresiz olabilirken uygulanan mobbing sonrasında feshedilebilir. İşçiler sözleşmelerini uygulanan mobbing sebebiyle feshettiklerini belirtir ve bunun için herhangi bir tazminat ödemezler. Yapılan mobbing onur kırıcı olabildiği gibi işi gerçekleştirmeye engel durumları da ortaya çıkarabilir. Bu sebeple de sözleşmenin feshedilmesi en doğru tercihlerden bir tanesi olacaktır.
Maddi ve Manevi Tazminat Hakkı
Normal şartlarda işlerinden ayrılan kişiler kıdem tazminatı alma haklarını kaybederler. Ancak belli başlı durumlarda işverenler tazminatlarını yine de ödemek mecburiyetinde kalacaktır. Kendileri sözleşmeleri fesheden kişiler tazminat ödemezler ancak kıdem tazminatlarını da alamazlar. Hukuk düzeni mobbing sebebiyle işten ayrılan kişilere ayrılık sonrasında maddi ve manevi tazminat davası açma hakkı tanımaktadır. Bu şekilde tazminat alınabilir.
Çalışmaktan Kaçınma Hakkı
İşçilerin çalışma ortamları sözleşmelerde belirtilmeyen şartları sağlamaya başlarsa işçilerin çalışmaktan kaçınma hakları bulunmaktadır. İşçiler kendilerine verilen işleri yapmayı reddedebilirler. Ayrıca işe gelmeyip bu sorunu şikâyet etme ve çalışmaktan kaçınma hakları bulunur. Bu hak kullanıldığında sorun ortadan kalkana kadar işe gitmeme durumu söz konusu olur. İşyerinin ise kısa sürede sağlıklı ortamı tekrar kurması mecburi bir durumdur.